Gdy napotkasz zgorzel siewek

Dobrze rozwinięty system korzeniowy, mocne pędy czy zdrowe liście to elementy naturalnej bariery, która pomaga roślinom przeciwstawiać się grzybom i innym patogenom powodującym obumieranie.
Tutaj przyjrzyjmy się możliwości występowania zgorzeli siewek i jak jej zapobiegać.

• Zgorzel siewek może dotknąć wiele gatunków warzyw i kwiatów, które zamierzasz uprawiać.
• Jest wynikiem infekcji grzybów lub pleśni, które rozwijają się w wilgotnych i chłodnych warunkach.
• Najczęściej występuje u siewek i młodych sadzonek powodując zgniliznę korzeni.
• Rzadziej występuje u większych roślin atakując pędy i łodygi.
• Bardzo często obumierają duże fragmenty lub całe tace z sadzonkami.
• Zakażone przez zgorzel siewki rzadko przeżywają i wytwarzają silną roślinę.
• Grzyby rezydują na brudnych doniczkach z poprzednich sezonów, narzędzich czy tacach.
• Przenoszone są na rękach, przez owady i szybko się rozprzestrzeniają.
• Zapobiegaj używając czystych i wysterylizowanych doniczek, świeżej i czystej ziemi oraz dobrego drenażu aby spowolnić gwałtowne zawilgocenie.

Kiedy możesz spotkać zgorzel siewek

Prędzej czy później, uprawiając warzywa i kwiaty, napotkasz naszego bohatera. Zgorzel dotyka nasiona i siewki wielu roślin. Bardzo podatne na infekcje są korzenie, młode liście i łodygi nowo wschodzących sadzonek. W pewnych warunkach środowiskowych patogeny zgorzeli mogą powodować zgniliznę korzeni lub zgniliznę łodyg i pędów większych roślin.

Skąd się bierze zgorzel

Najczęstszymi patogenami odpowiedzialnymi za zgorzel siewek to grzyby Rhizoctonia i Fusarium, a także pleśń Pythium.
Wszystkie patogeny (grzyby i pleśnie) odpowiedzialne za zgorzel dobrze przeżywają w glebie i szczątkach roślinnych.

Jak rozpoznać zgorzel

• Siewki nie wychodzą z gleby,
• Liścienie siewek są wodniste, miękkie, przebarwiają się na szaro lub brązowo,
• Łodygi sadzonek gniją i stają się cienkie, w miejscach zakażonych cienkie, nitkowate i nie są w stanie utrzymać sadzonki,
• Młode liście więdną i zmieniają kolor z zielono-szarego na całkowicie brązowy,
• Korzenie są znikome, krótkie lub mają szarobrązowe plamy,
• Widoczny jest puszysty, biały nalot na zakażonych częściach roślin.

Jak przedostaje się do uprawy

Zarodniki grzybów i pleśni znakomicie rozprzestrzeniają się na kilka sposobów:

• Doniczki, narzędzia i podłoża doniczkowe, które były używane w poprzednich sezonach i nie zostały odpowiednio wyczyszczone, stanowią największe siedlisko patogenów.
• Zarodniki Fusarium mogą zostać wdmuchnięte i przeniesione przez owady lub przedostać się do węży i zraszaczy wody do nawadniania.
• Zarodniki pleśni często przedostają się przez brudne ręce i zanieczyszczone narzędzia, które miały kontakt z brudem i gruzem.
• Po wprowadzeniu do sadzonek, zgorzel siewek łatwo przemieszcza się z rośliny na roślinę, namnażając się w podłożu lub w wodzie do podlewania.
• Ziemia ogrodowa najczęściej zawiera niewielkie ilości patogenów zgorzeli, jednak może być źródłem choroby nabierającym na sile w ciepłych i wilgotnych warunkach podczas kiełkownia nasion.
• Siew bezpośredni do ogrodu również może ucierpieć z powodu zamierania, szczególnie na glebach zbyt chłodnych dla optymalnego kiełkowania, przy chłodnej i wilgotnej pogodzie spowalniającej kiełkowanie i sprzyjającej rozwojowi zgorzeli.

Co lubi zgorzel

Zgorzel siewek rozwija się w chłodnych i wilgotnych warunkach. A warunki, które spowalniają wzrost roślin, zwiększają szanse na zakażenie.

Elementy, które bezpośrednio zwiększają możliwość wystąpienia zgorzeli to między innymi:

• Słabe oświetlenie.
• Nadmierne podlewanie.
• Wysokie zasolenie w wyniku przenawożenia.
• Wiska temperatura gleby podczas kiełkowania nasion.

Jak zapobiegać zgorzeli

• Sterylizuj wszystkie używane donice i podstawki w roztworze 10% domowego wybielacza, mocząc je przez 30 minut.
• Do wypełnienia donic i tacek użyj nowego i czystego podłoża (zapomnij o użytej wcześniej ziemi, ziemi z ogrodu i o kompoście).
• Oczyść wszystkie narzędzia, które będą używane przy sadzeniu i pielęgnacji sadzonek (kiedy nie są używane, przechowuj je w czystym miejscu).
• Użyj poduszki grzewczej pod tacami, aby ogrzać glebę do 21-24°C do uprawy roślin w pomieszczeniach.
• Przed sadzeniem na zewnątrz poczekaj, aż gleba ogrodowa osiągnie optymalną temperaturę do kiełkowania (temperatura ta różni się w zależności od rośliny – więcej we wpisie: Temperatura kiełkowania nasion warzyw).
• Użyj mieszanki doniczkowej z dobrym drenażem. Podlewaj, aby była wilgotna, ale nie rozmoczona. Używaj doniczek z otworami drenażowymi, aby zapewnić dobry odpływ nadmiaru wody.
• Trzymaj węże i głowice wodne nad podłogą.
• Do podlewania młodych sadzonek używaj czystej, ciepłej (20-25°C) wody. Chłodna woda (10°C) spowalnia wzrost roślin i zwiększa ryzyko infekcji.
• Nie stosuj nawozu do sadzonek, dopóki nie rozwinie się kilka prawdziwych liści. Następnie zastosuj standardowy nawóz rozpuszczalny w stężeniu 1/4. Niektóre mieszanki torfowe zawierają nawóz o powolnym uwalnianiu i nie wymagają dodawania żadnego nawozu.
• Zapewnij 12-16 godzin światła z białej świetlówki lub dodatkowo oświetl sadzonki. Światło z okna nie wystarczy.

Podsumowanie

Rozpoczynając uprawę swoich ulubionych roślin, wysiewając nasiona warzyw i kwiatów, pamiętaj o 5 ważnych elementach:

• Zakażenia grzybowe: grzyby, takie jak Pythium, Rhizoctonia czy Fusarium, mogą spowodować zgorzel siewek atakując nasiona, korzenie lub pędy roślin.
• Nadmierne podlewanie: zbyt częste i obfite podlewanie, zwłaszcza w kombinacji z niewłaściwą drenażem, może prowadzić do zgnilizny korzeni i zgorzeli siewek.
• Niskie temperatury gleby: niska temperatura gleby może spowodować zahamowanie wzrostu i rozwoju korzeni oraz sprzyjać rozwojowi patogenów wywołujących zgorzel.
• Zanieczyszczenia gleby: gleba zanieczyszczona patogenami, obecnosć chemii lub obecność szkodników może być źródłem infekcji i prowadzić do zgorzeli siewek.
• Zbyt gęste sadzenie: zbyt duże zagęszczenie siewek może utrudniać cyrkulację powietrza, co sprzyja rozwojowi chorób.

W zamian za pilnowanie higieny ogrodowej, zapewnienie odpowiednich warunków uprawy, umiarkowane podlewanie, wysiewanie zdrowych nasion, monitorowanie i szybkie reagowanie na objawy chorób, otrzymasz nalepsze plony zrowych roślin.